Binaların Enerji Performansı Direktifi (BEPD)- The Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) ikinci bir prensibe de saygı duymaktadır: Üye Ülkeler ayrıntılı şartlar ve metotlar hakkında karar verirler. 

 

Yeniden düzenlenen BEPD’de, bazı hükümleri, daha etkili olmalarını sağlamak için güçlendirmek maksadıyla, daha uyumlu bir yaklaşıma doğru ilk adımlar atıldı. AB komisyonu aynı zamanda bazı ortak metot ve programlar da oluşturuyor.  Yeniden düzenlenen BEPD, özellikle ısıtma ve soğutma sistemleri için, Avrupa çapında enerji verimliliklerini göstermek ve Avrupa standartlarının doğrudan uygulanabileceği alanlar yaratacak bazı fırsatlar getirmektedir.

 

Bu yazı yeniden düzenlenen BEPD’nin ortak metot ve programları ile ilgili ısıtma ve soğutma sistemlerinin standardizasyonu için fırsatları sunmaktadır. 

 

İkinci prensiple bağlantılı olarak yeniden düzenlenen BEPD’de standardizasyonun durumunu güçlendirmek

Binaların Enerji Performansı Direktifinin (BEPD) yasal dayanağı Avrupa Komisyonu anlaşmasının 175 (1) maddesidir, (yerli ikame ilkesi). BEPD Avrupa Birliği çapında seviyeler ortaya koymaz, ancak üye ülkelerin ayrıntılı şartlar ve ilgili mekanizmalar ortaya koymalarını ister. 

Binalar yerel, bölgesel ve ulusal yetkili makamlar için uygunluk bakımımdan kilit öneme sahip olarak kabul edilir. Yeniden düzenlenen BEPD’de tekrar ayrıntılı şartları ve bunları uygulayacak yöntemleri belirlemeleri durumu üye ülkelere bırakılmıştır. Bölgesel yaklaşım ulusal/bölgesel sınırlara bağlı şartların, örneğin; bölge iklimi ve ayrı ayrı inşaat gelenekleri gibi, dikkate alınmasını istemektedir. Bu kuralın arka planında yatan husus ise binaların yer değiştirmeyeceği gerçeğidir. 

 

Evet, binalar yer değiştirmiyor,  ancak bunlarla bağlantılı ürünler, hizmetler ve çalışanlar daimi bir seyahat yer değiştirme içindedir. Yapı ürünleri, cihazları ve hizmetleri AB iç pazarında önemli bir rol oynamaktadır. Bugünlerde birçok çalışan ve bazı şirketlerin tek bir ülkeyle sınırlı kalmamaktadır. 

 

Çalışanların ve işletmelerin dolaşımının Avrupa Birliği çapındaki faaliyetlerle artmasıyla, birbiriyle daha kıyaslanabilir ulusal düzenleme şartları getiren önlemler,  idari yükleri azaltacak ve dolaşanlar için üretkenliğin getireceği faydaları sağlayan imkânları artıracaktır.  

 

Avrupa endüstrisi, içerik başvurusunu daha bağlayıcı hale getirmek için, BEPD için yasal dayanağı madde 175 (1) den madde 95 lehine doğru değiştirme eğilimindedir. Ancak yeniden düzenlenen BEPD’de Avrupa endüstrisinin talebine uyulmamıştır. Verimlilikte iyileşmeyi sağlayacak kararlı ve güçlendirici mekanizmalara bir zemin oluşturmak için ortak bir yaklaşım ortaya koyulması, bu sırada üye ülkelerin bunların uygulamaları üzerinde kontrol sağlayacak kendi bireysel şart ve usullerini ortaya koymamaları korunmuştur. 

 

Ortak yaklaşımı oluşturmak ve üye ülkelere BEPD’ni ulusal düzeyde aktarmalarına yardımcı olmak için, komisyon Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) standartlarının kullanılmasını desteklemektedir. Bu konuda çıkartılan ilk direktif Avrupa Standardizasyon Komitesine verilmiş ve yeniden düzenlenen BEPD ile bağlantılı ikinci direktif ise hazırlık safhasındır. 

 

Avrupa Standardizasyon Komitesi standartlarının yeniden düzenlenen BEPD’de kullanılması hala opsiyonel olsa da, yeniden düzenlenen BEPD, komisyonun üye ülkelerin kabul edeceği metodoloji ve programları oluşturması gerektiğini istemektedir. Metodolojiler Avrupa Standardizasyon Komitesi standartlarına dayanacaktır. Avrupa Standardizasyon Komitesi standartlarının durumu güçlendirilmiş ve yeni doğrudan uygulama imkânları yaratılmıştır. 

 

Yeniden düzenlenen BEPD’nin ortak metot ve programları Avrupa Standartları için yeni doğrudan uygulama yaratıyor

Bazı ülkeler zaten ulusal şartların yerine getirilmesi için Avrupa standartlarına dayanan metotların kullanılmasına müsaade ediyor olmasına rağmen “eski” BEPD’nde Avrupa standardizasyonu esas olarak dolaylı yönden ulusal metotları etkilemiştir. Standartlar değiştirilmiş veya sadece kısmen kendilerine mal edilmiştir. Bu durum Avrupa Standartları ve ortak yazılım araçları geliştirilmesine müsaade etmeyen ulusal metotlar arasında farklılıklar meydana getirmiştir. Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) standartları referans alınmadığından ve doğrudan uygulanmadığından, profesyoneller ulusal metotlarca eğitilmeye ve çalışmaya devam etmişlerdir. Avrupa Standartları çok iyi bilinmemiş ve sadece kısmen kullanılmıştır. 

 

Yeniden düzenlenen BEPD’de ortak metot ve programların geliştirilmesi bildirilmektedir. Bunun amacı Üye Ülkelerde enerji verimliliği ile ilgili yaklaşım ve gayretleri mukayese edecek metotları oluşturmaktır. Mukayese ancak ortak metotlar kullanılarak yapılabilir. Bu nedenle yeniden düzenlenen BEPD’de bu metodolojilerin standartlara dayanak teşkil etmesi açık olarak öngörülmüştür. Ortak metot ve programlar standartlar için doğrudan uygulanabilecek alanlar getirecek, standartlar bilinecek ve kullanılacaktır. 

 

Ortak metot ve programlar aynı zamanda HVAC profesyonelleri, sanayiciler, hizmetler ve yazılım geliştiriciler için ilgi çekici uygulamalar da sunmaktadır. Standartlar ve yazılım araçları BEPD çerçevesi içinde, binaların enerji bakımından en uygun duruma getirilmesi ve ısıtma, soğutma, havalandırma ve diğer bina hizmetleri sistemlerinin pazarlanması için profesyonel uygulamalarda kullanılabilir. 

 

Isıtma ve soğutma sistemleri için yeni fırsatlar

 

Yeniden düzenlenen BEPD’de ısıtma ve soğutma sistemlerinin önemi yeni maddelerle vurgulamaktadır. Bu maddeler ısıtma ve soğutma sistemlerinin binaların genel enerji performansına olan katkılarını kanıtlamalarını sağlayacak fırsatlar getirmektedir. Bu fırsatlar Avrupa Standartlarına dayanan ortak yöntemler ve programlardır.

 

Madde 5: Minimum enerji performansı şartları için en uygun maliyet seviyesinin hesaplanması

Komisyon 30 Haziran 2011 tarihine kadar binaların ve bina elemanlarının minimum enerji şartlarının en uygun maliyet seviyeleri için karşılaştırmalı bir yöntem çerçevesi oluşturacaktır. Karşılaştırmalı yöntem çerçevesi direktifin Ek III’üne göre belirlenecek ve yeni ve mevcut binalarla değişik bina kategorilerini birbirlerinden ayıracaktır. Karşılaştırmalı yöntem çerçevesi üye ülkelere bina ve bina elemanlarının enerji performansını, enerji performansıyla ilgili ölçülerin ekonomik boyutlarını tespit etme ve en uygun maliyet seviyesini belirleyerek bağlanma imkânı sağlayacaktır. 

 

Ek II’de karşılaştırmalı yöntem çerçevesinin bu direktifle ilgili uygun Avrupa Standartlarına dayanması öngörülmüştür.

 

Avrupa Standardizasyon Komitesi CEN tarafından titizlikle hazırlanan EN 15459 “Binalardaki enerji sistemlerinin ekonomik değerlendirmesi prosedürü”, TC 228 “Binalardaki ısıtma sistemleri” standartları bu maddenin aktarılması için esas olarak alınmalıdır. 

 

Enerji tasarrufunun hesaplanması en uygun maliyetin hesaplanmasının önüne geçmiştir. Enerji tasarrufunun hesaplanması mevcut olan CEN (Avrupa Standardizasyon Komitesi) standartlarıyla bağlantılı olduğundan sonuç olarak tüm CEN paketi de kullanılmış olacaktır. Yeniden düzenlenen BEPD’de, minimum şartlar için en uygun maliyetlerdeki seviyelerin o kadar ayrıntılı hesaplanması istenmektedir ki, ayrı ayrı elemanlar da hesaba dâhil edilmektedir. 

 

Isıtma ve soğutma sanayicileri bu yöntemi ürünleri için pazarlama desteği olarak kullanabilirler. Ekonomik hesaplamalar enerjinin korunması önlemlerinin yüklenilmesi için güçlü bir teşvik sağlarlar. Kolay kullanılabilen ve tek olarak çalışabilen yazılımlar yapılmalıdır. Yazılım ayrı ayrı elemanları binaların genel enerji performansı içinde dikkate alacak, ancak giriş bilgilerini karmaşık hale getirmeyecek şekilde yapılandırılmalıdır. 

 

Madde 8: Binalarda Enerji Tüketen Teknik Sistemler

Üye ülkeler binalarda enerji tüketen teknik sistemlernin enerji kullanımını en uygun hale getirmek maksadıyla mevcut binalardaki sistem şartlarını aşağıdakileri dikkate alarak belirleyecektir:

• genel enerji performansı,

• doğru montaj,

• uygun ölçülendirme,

• ayar ve kontrol,

Üye ülkeler aynı zamanda bu şartları yeni binalara da uygulayabilirler.

 

Yeni, değiştirilmiş ve yenilenmiş binalarda enerji tüketen teknik sistemler için sistem şartları belirlenecek ve teknik, ekonomik ve fonksiyon olarak elverişli olduğu kadar uygulanacaktır. 

 

Yeniden düzenlenen BEPD doğru montaj ve ölçülendirmenin önemini de vurgulamakta ve bu konular için de şartların belirlenmesini istemektedir. Bu hususlar yeniden düzenlenen BEPD’de bulunan yeni konu başlıklarıdır. “Eski” BEPD’de ölçülendirme belirtilmiş fakat sistem şartları belirtilmemişti.

 

Isıtma ve soğutma sistemleri için genel enerji performansı bakımından sistem şartları ilgi çekicidir. Bu ısıtma ve soğutma sistemlerinin genel enerji kullanımına yapacakları katkının göstermesine yardımcı olabilir. Isıtma ve soğutma sistemlerine özel minimum şartlar aynı zamanda daha az enerji verimliliği sağlayan ısıtma ve soğutma sistemlerinin de modernizasyon sürecini de tetikleyecektir. 

 

EN 15316-1 “Sistem enerji şartları ve sistem verimliliklerinin hesaplanma metodu” ısıtma ve sıcak su için binalarda enerji tüketen teknik sistemlerin toplam enerji verimliliğini tarif etmektedir. Bu göstergeler soğutma ve havalandırmayı da kapsayana kadar uzatılabilir. Geri kazanılabilir kayıpların da göz önüne alınması tanımlanmalıdır. Kontrol prosedürlerini kapsayan bir iletişim bağı oluşturulmalıdır. 

 

Madde 11: Enerji performans sertifikaları

Komisyon ilgili sektörlere danışarak 2011 yılına kadar konut dışı binalar için ihtiyari bir ortak Avrupa Birliği belgelendirme projesini kabul edecektir. üye ülkeler bu projeyi tanıma veya kullanma konusunda teşvik edilecektir.

 

Ortak sertifika projesi Avrupa’nın her yerinde çalışan bina tanıtım kuruluşlarınca istenmektedir. Isıtma ve soğutma sistemleri profesyonelleri HVAC sistemlerinin katkısının da sertifikada dikkate alınacağı ve gösterileceği konusuna dikkat etmelidir. Sertifika şablonu ilgili profesyonellerle işbirliği içinde ayrıntılı olarak özenle hazırlanmalıdır. Sertifikalandırmanın sonucu Avrupa Standardizasyon Komitesi CEN standartları dikkate alınarak belirlenmelidir.

 

Bu yaklaşım, mevcut ulusal metotlara paralel olarak ortak bir Avrupa metodu ihtimalinin mümkün olmasına neden olacak ve Avrupa pazarını (CEN) standartlarını esas alan yazılım ve hizmetlere açacaktır.

 

Madde 14/15/16: Isıtma ve klima sistemlerinin incelenmesi ve raporlanması

Mevcut bina ve sistemler enerji tüketimine en büyük etkiyi yapmaktadır. Enerji kullanan sistemlerin zayıf noktalarının tespit edilerek (taranarak) ve mümkün olan iyileştirmelerin (uyarlama bilgileri) belirtilmesi mevcut ısıtma sistemlerinin enerji performansının iyileştirilmesi için gerekli olan ilk adımdır. 

 

Kontrol konusu uzun zamandan beri BEPD hakkında ulusal mevzuat seviyesine taşınan son şart olmuştur. İnceleme programlarının uygulanması ve mevzuata yerleştirilmesi birçok üye ülkede göz ardı edilmiştir. 

 

Yeniden düzenlenen BEPD bu konuyu iyileştirmeye çalışmaktadır. İnceleme ve kontrol sonuçlarının binanın sertifikalandırılmasında dikkate alınması önerilmektedir.

Özellikle binalarda enerji tüketen teknik sistemlerin incelenmesi yenilikçi tekniklerle ilgili yatırımları tetiklemesi nedeniyle önemlidir.

 

Kontrol eden görevliler Avrupa çapında hizmetlerin dolaşımında bir engel olarak duran ulusal mevzuat, metot ve sertifikalandırma nedeniyle sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Tek tip metotlar (standartlar) bu durumun düzelmesine yardımcı olabilir.

 

İncelemeyi sadeleştirmek için ortak yazılım araçları meydana getirilmelidir.

 

BEPD ve EuP metotlarının  düzenlenmesi 

BEPD ve EuP’de ürünlerin değerlendirilmeleri için bir sistem yaklaşımı geliştirilmiştir.

 

EuP tarafından teklif edilen sistem yaklaşımının üçüncü ülkeler için referans olarak alınması zordur, zira bu yaklaşım standartlara dayanmamaktadır. Ancak bu imalatçılar için üçüncü ülkenin EuP tarafından geliştirilen etiketlemeyi devralacağı için ilgi çekici olacaktır.

 

Yürürlükteki EuP sistemi her zaman mevcut BEPD’de standartlarında belirlenen prosedürleri kullanmamaktadır. CEN standartlarını gözden geçirirken EuP ve BEPD arasındaki olası bağlantılar dikkate alınmalıdır.

 

Sonuçlar

Yeniden düzenlenen BEPD ısıtma ve soğutma sistemlerini teşvik etmek için ilgi çekici fırsatlar sunmaktadır. Bu fırsatlar ilgili standartların ikinci direktife göre yapılacak gözden geçirmelerinde dikkate alınacaktır. Zaten birinci direktif için standardizasyonla ilgili çalışma konularının birçoğunun ısıtma ve soğutma sistemleriyle ilgili olduğu da unutulmamalıdır.

 

Ancak yeniden düzenlenen BEPD, 2012 olarak programlanmıştır ve ulusal mevzuata aktarılması ile resmi olarak standartların gözden geçirilmeye başlanmış olmasından kaynaklanan bir zamanlama problemi yaşanacaktır.  

 

Isıtma ve soğutma sektöründe çalışan profesyoneller üye ülkelere önümüzdeki yeni standartların nasıl olacağını belirlemeleri, getireceği sonuçlar ve ilgili araçların belirlenebilmesi için bu konular üzerine çözümlerini sunmalı ve ilgili makamlara iletmelidir.

 

Referanslar

• CENSE Bilgi makalesi Sf. 160  (EN  15459 Binalardaki enerji sistemlerinin ekonomik değerlendirmesi prosedürü hakkında , Johann Zirngibl, Claude François, CSTB Fransa, Mart 2010 (www.iee-cense.eu)

• CENSE Bilgi makalesi Sf. 109 EN 15378 (Binalardaki ısıtma sistemleri – Kazanların ve ısıtma sistemlerinin kontrolü hakkında, Laurent Socal, Edilclima, İtalya, Eylül 2008 (www.iee-cense.eu)

• EN 15316-1 “Sistem enerji şartları ve sistem verimliliklerinin hesaplama metodu” 

• EN 15459 “Binalardaki enerji sistemlerinin ekonomik değerlendirmesi prosedürü”

 

The REHVA European HVAC Journal /Volume:48 Issue :1