Doğalgaz Dergisi 208. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

12 Doğalgaz / Mayıs - Haziran 2018 dogalgaz.com.tr GÜNCEL YORUM Muhittin Tekman Makina Mühendisi - MBA YAKIT FİYATLARINDA KIŞ ÖNCESİ ARTIŞ BEKLENTİSİ DÜŞÜNDÜRÜYOR G ünümüzde gerçekleşmekte olan genel ekonomik gelişmelere koşut olarak artan faiz ve döviz fiyatları nedeniyle oluşan olağan üstü durum bizleri günümüz koşullarını daha iyi anlamaya ve yakın geleceğe yöne- lik olarak da almamız gereken kararlar için doğru değerlendirmeler yapmaya zorunlu kılıyor. Hem küresel hem de yerel boyutlarda yaşanmakta olan güncel olumsuz duru- mun son verilerine bakarsak örneğin 24 Mayıs itibariyle son 3 ayda; Brent tipi ham petrol dolar bazında %10 artış göstermiş, dolar da TL karşısında %24 daha değer- lenmiştir. Bu nedenle dergi grubu olarak her sene ısıtma sezonunun başlangıcı olarak gördüğümüz sonbahar aylarında yap- makta olduğumuz "1000 kcal ısı gerek- sinimi için kullanılan çeşitli yakıtların kul- lanıcıya maliyetleri" ile ilgili yıllık değer- lendirme çalışmamızı bu sene Mayıs ayı sonu itibariyle de yapmak zorunda kaldık. Ayrıntılı bilgilerle gelecek sayımızda sizlere sunulacak olan bu çalışmada Ağustos 2017 - Mayıs 2018 döneminde, yani son 9 aylık dönem içinde dolar %32 artarken; fuel-oil no: 4 ile fuel-oil no: 6'daki birim fiyatları yaklaşık %58'lik artış göstermiş, ancak bu artış henüz diğer yakıtlara; doğalgaz, LNG, LPG ve elektrik birim fiyatlarına yansımamıştır. Mayıs 2018'deki yakıt birim fiyatla- rının Ağustos 2017'deki fiyatlara göre artış oranlarına bakarsak; elektriğin konut, sanayi ve ticarethanelerdeki kullanımlarında geçerli olan birim fiyat artışları %15, LNG'nin %18, LPG'nin ise %13 olarak görünmesine karşın konut- lardaki doğalgaz fiyatlarının henüz bu oranlarda etkilenmediği görülmektedir. Bu yıl içinde çeşitli şehirlerdeki doğalgaz dağıtım şirketlerinde gerçekleşmiş olan sistem kullanım bedellerindeki değişim- lerin de etkisiyle oluşan yeni birim fiyat artışlarına son günlerdeki petrol ve döviz değerlenmelerinin mutlaka yansıyacağı ve doğalgaz fiyatlarının ekim- kasım ayla- rında çok daha yüksek değerlere ulaşa- bileceği söylenebilir. Ayrıca bu yeni fiyat düzenlemeleriyle birlikte şehir gaz dağı- tım şirketlerinin 100.000 m 3 /yıl'dan fazla tüketimi olan abonelerine çeşitli tüketim miktarlarına göre uyguladıkları doğalgaz birim fiyatlarının %15-25 aralığında arttığı dikkat çekmekte. Günümüz itibariyle oluşmuş olan yakıt fiyatlarının 2012 yılındaki bedel- lerine göre yani son 6 yıl için yapılan değerlendirmede ise dolar %155 artar- ken; doğalgazın; konutlardaki kullanı- mında %16-18 aralığında, sanayideki kul- lanımında %35-38 aralığında fiyat artışı yaşadığı saptanmakta. Ayrıca doğalgazın sıvı fazındaki yani LNG'deki satış değer- lerine bakılırsa bu dönemsel artışın %42 civarında olduğu, LPG'nin de tüp bazında %47-55 aralığında, dökmegaz bazında ise %70 civarında artmış olduğu anla- şılmaktadır. Akaryakıt çeşitlerine bakıldığında; motorinin %47, yüksek kükürtlü fuel-oil no 6'nın %45, kalorifer yakıtı fuel-oil no 4'ün de %59 arttığı görülmektedir. Elekt- rik fiyatları incelendiğinde de; sanayi tari- fesinde %37, ticarethane tarifesinde %42, konut tarifesinde ise %44 artış olduğu görülmektedir. Son olarak Linyit kömüründe ise; TKİ ELİ'nin Soma'da ürettiği linyit kömürle- rinden 0,5-10 mm aralığındaki yıkanmış, açık toz halindeki linyitte %99, +20 mm yıkanmış, parça, torba halindeki linyitte ise %110, Hakan Kömür'ün Sibirya'dan ithal ettiği ceviz tipi linyitte de %89 artış olmuştur. Tüm bu fiyat değişimlerini yukarıda belirlenen ilgili dönemler içindeki enflas- yon değerleriyle de kıyaslamak gerekirse; TÜİK’in Ağustos 2017 – Nisan 2018 döne- mindeki son 8 aylık Tüketici Fiyat Endeksi rakamlarının; 311,85’ten 342, 78’e yüksele- rek %9,92 arttığı, dolayısıyla da bu dönem içindeki endeks artışının yakıt fiyat artış oranlarının altında kaldığı görülmekte ise de diğer değerlendirme ölçütü olan 2012 yılına göre değişimde ise Nisan ayındaki 207,05 olan endeks değerinin son 6 yıl için %65,55 artmış olması nedeniyle yukarıda belirtilen yakıtlar içinden dök- megaz ve linyit kömürü hariç tüm diğer yakıtların fiyat artış oranlarının Tüketici Fiyat Endeksi artış oranın altında kaldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla yakın gelecekte yakıt fiyatlarında önemli oranlarda artış olması beklenebilir. n