Doğalgaz Dergisi 214. Sayı (Mayıs-Haziran 2019)

38 Doğalgaz / Mayıs - Haziran 2019 dogalgaz.com.tr Bu hacimdeki bir şebekenin katodik koruma yönetiminde yılda iki kez manuel ölçüm yapılması, anlık arızalara müda- halede ve sistemin iyileştirilmesi için gerekli olan uzun vadeli veri analizinde operasyonel olarak yetersiz kalmaktadır. 1. Saha Donanımları Geçmiş yıllarda pilot olarak seçilen bölge regülatörlerinde bulunan katodik koruma noktalarındaki ölçümlerin online izlenmesi çalışması denenmiş ancak uzak terminal ünitele- rine verebileceği potansiyel zarar nedeni ile sağlıklı olarak gerçekleştirilememiştir. Edinilen tecrübeler ışığında, spesifik ihtiyaçlara esnek çözümler sağlayacak ürünler için pazar araştırılması yapıla- rak, elektrik enerjisinin tedarik edilemediği uzak noktalarda GSM altyapısını kullanan dahili batarya ile çalışan “Uzak Nokta Katodik Ölçüm Modülleri” tedarik edilip deneme çalış- maları başlatılmıştır. Bunun yanı sıra gereksinimleri Bursagaz teknik çalışanları tarafından belirlenen, Ar-Ge çalışması ürünü olan “BR Katodik Ölçüm Modülleri” bölge regülatörlerinde devreye alınmıştır. İlgili ölçüm modüllerinde operasyonel olarak ihtiyaç duyduğumuz en temel parametrelere anlık ola- rak erişilerek, raporlamalar yapılabilmektedir. İlgili modüller Modbus RTU protokolünü desteklemektedirler. 2. SCADA Katodik Yönetim Takibi 2018 içerisinde yapılan çalışmalarla Bursagaz SCADA sisteminde özel olarak hazırlanan “Katodik Yönetim” ana sayfasında tüm bölge regülatörlerine ait “BR Katodik Ölçüm Modülleri” tanımlı olup gerçek zamanlı izlenmektedir. Aynı zamanda şebekenin katodik korunması için gerekli akım kaynağı olan 9 adet trafo redresör ünitesi SCADA sis- temi ile entegre edilmiş olup online olarak uzaktan yönetile- bilmektedir. İlgili yönetim konsolunda redresörlere ait temel parametreler (Anot akımı, referans gerilimi) okunup sahaya istenilen düzeyde referans gerilim değeri gönderilebilmekte- dir. Gönderilen gerilim değerlerinin ölçüm modüllerine etkisi aynı konsol üzerinden gerçek zamanlı izlenebilmektedir. Böy- lece yapılan operasyonel müdahalelerin fiziksel karşılıkları kısa zamanda gözlemlenebilmekte ve gerekli müdahaleler daha etkin bir şekilde yapılmaktadır. İlave olarak, SCADA katodik yönetim konsolunda istendiğinde otomatik olarak çalışacak senaryolar da tasarlanabilir. Örneğin, uç noktalar- daki ölçüm kutularında izlenen gerilim seviyeleri, tanımlanmış limitlerin dışına çıktığında akım kaynaklarından gönderilen gerilim değerleri otomatik olarak kademeli artırılıp azaltıla- bilir. Dolayısı ile daha etkin seviyede koruma uygulanabilir. SCADA alarm yönetim sistemi üzerinden gelen bildirim- ler, mobil iş gücü platformunda otomatik iş emirleri yarat- makta ve saha ekiplerine iletilmektedir. Dolayısıyla katodik koruma yönetimi ile ilgili iş gücü gereksinimleri takip edile- bilmektedir. 2018 yılı içerisinde yapılan iyileştirme çalışmaları, katodik koruma veri analizlerinin sistemin verimli çalışmasında elzem bir ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Bursagaz çelik şebekesinin bölge regülatörleri dışında kalan ancak kritik noktalarda bulunan katodik ölçüm noktalarının da çevrim içi sisteme alınmasına ihtiyaç duyulmuştur. “Uzak Nokta Katodik Ölçüm Modülleri” bu manada katodik koruma isteminin operasyonel etkinliğin azami verimliliği hususunda eksik halkanın tamam- lanmasını sağlayacaktır. 3. Uzak Nokta Katodik Yönetim Takibi “Uzak Nokta Katodik Ölçüm Modülleri” ilk fazda üretici Şekil 1. BR Katodik Ölçüm Modülleri Şekil 2. Uzak Nokta Katodik Ölçüm Modüleri Şekil 4. Katodik Koruma Redresör İzleme Ekran Kesiti Şekil 5. BR SCADA Ekranı MAKALE Şekil 3. Katodik Yönetim Ana Ekran Kesiti Şekil 6. Katodik Koruma Bölge Regülatörleri İzleme Ekran Kesiti