Doğalgaz Dergisi 215. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

10 Doğalgaz / Temmuz - Ağustos 2019 GÜNCEL YORUM Muhittin Tekman Makina Mühendisi - MBA B2B Medya Yayın Danışmanı TÜRKIYE DOĞALGAZ SEKTÖRÜ GELIŞIMINI SÜRDÜRÜYOR Ü lkemizin tüm illerinde ve nere- deyse ilçelerimizin de büyük çoğunluğunda doğalgaz kulla- nımı ya başladı ya da başlamak üzere. Henüz doğalgaz boru şebekesi ulaşa- mamış olan ilçelerimizde ise kısa zaman içinde şebekenin ulaşabilmesi için gerekli plan ve projeler yapılmış ve çalışmalar da başlatılmış durumda. Tüm bu gelişmeler sonucunda 1987 yılında başlayıp, 2000’li yıllarda süren ve günümüzde de gelişmesini sürdürmekte olan doğalgaz sektörü, hem günlük yaşantımızda önemli bir yer edindi hem de ekonomik olarak öncelikli konulardan biri durumuna geldi. Dolayısıyla doğalgaz sektörünün gelmiş olduğu son aşamayı belirlemek ve önümüzdeki yıllarda nasıl bir gelişme gösterebileceğini varsayabilmek için bir durum saptaması yapmak gerektiğini düşündük. Bunun için de öncelikli olarak EPDK ve şehir doğalgaz dağıtım şirket- lerinin verilerini derleyerek bir araştırma dosyası hazırladık. Dergimizin Temmuz-Ağustos 2019 dönemi için hazırlanan bu sayısında yer verdiğimiz çalışmada, doğalgaz sektö- rünün güncel durumunu ve dönemsel gelişimini değerlendirdik. Çalışmada öncelikle şehir doğalgaz dağıtım şirketlerinin ve gruplarının abone miktarları ile doğalgaz tüketimmiktarla- rına, sonra da bu şirketlerin doğalgaz birim satış fiyatlarına ve baz varlık yılı TL. cinsinden değerlerine baktık. Tüm bu değerlerin gelişimlerini belirleyip, BOTAŞ’ın bu süreçte açıkladığı doğal- gaz satış tarifelerinin, sektörün gelişimini nasıl etkilediğini gözlemlemeye çalıştık. Güncel birim fiyatlarının, abone mik- tarlarının, doğalgaz tüketim miktarları- nın, şirketlerin baz varlık yılı TL. cinsinden değerlerinin yanı sıra 2016 yılından 2019 yılına kadar geçen son üç yıllık dönemin değerlerinin de yer aldığı bu çalışmanın sonuçlarına baktığımızda; 1. Abone miktarlarındaki değişimin önemli miktarlarda artarak (2019- 2016 Nisan ayı dönemi itibariyle 3,6 milyon abone artarak %29,2) sür- düğü görülüyor. 2. Nisan 2019 tarihi itibariyle Türkiye genelinde en fazla abonesi olan şirket İGDAŞ (toplam 5,6 milyon abone) olup, sonrasında ikinci en fazla abonesi olan şirket ise AKSA (toplam 2,2 milyon abone)’dır. Üçüncü en fazla abonesi olan Ankara Başkentgaz (1,77 milyon abone)’dan sonra dördüncü Socar Türkiye (1,08 milyon abone), beşinci Enerya (981 bin abone) ve altıncı olarak da Kolin İnşaat (928 bin abone) geliyor. 3. Doğalgazın yıllık tüketim miktarla- rındaki gelişimde ise abone miktarla- rındaki artışa koşut bir (örneğin 2018 yılından 2019 yılına, yani yıllık %17,2) artışın gerçekleştiği anlaşılıyor. 4. Doğalgaz dağıtım şirketlerinin baz varlık yılı değerlerindeki artışın da ülkemizdeki enflasyonun etki- sini içinde barındırarak neredeyse iki misli (2016 yılından 2019 yılına %82,7) artış gösterdiği izleniyor. 5. Doğalgaz birim satış fiyatlarının gelişimine baktığımızda ise doğru- dan piyasamızın belirleyicisi olan BOTAŞ’ın tarifelerini incelemek gerekmiş ve özellikle son bir yıllık dönemde, yani Ağustos 2018’den Ağustos 2019’a geçen süreçte, konut abonelerinin doğalgaz birim fiyatında 300 bin m 3 ’ün altında yıl- lık tüketimi olanların %27, 300 bin m 3 ’ten fazla yıllık tüketimi olanların ise %35 artış olduğu dikkat çekiyor. 6. BOTAŞ tarifelerinin etkisiyle değişen şehir doğalgaz dağıtım şirketlerinin birim fiyatlarında, yapılmış sözleş- melerin de etkisiyle çok çeşitli fiyat- lar görülüyor. Ancak bu fiyatlar için- den bazı şehirlerde (örneğin Aydın, Polatlı, Antalya, Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye) diğerlerinden önemli miktarda yüksek, bazı şehir- lerin ise (Samsun, Kocaeli, Konya, Denizli, Bursa, Malatya, Niğde ve Nevşehir) oldukça düşük olduğu görülüyor. Bu şehirlerdeki 2019-2016 yıllarına ait birim fiyat artış oranları da birbirlerinden farklılıklar gösteri- yor. Bu sonuçlardan anlayabileceğimiz üzere Türkiye doğalgaz sektörü kısa zaman içinde gerçekleştirmiş olduğu gelişim sürecini sürdürüyor, yakın gele- cekte de bu gelişimi sürdürecek potansi- yele sahip olduğunu gösteriyor. n