Doğalgaz Dergisi 225. Sayı (Mart-Nisan 2021)

dogalgaz.com.tr 38 Doğalgaz / Mart-Nisan 2021 karşılaştırması bulunmaktadır. Bedellerden de anlaşılacağı üzere doğal gazın daimi kullanımlarda ekonomiklik açısından daha avantajlı olduğu görülmektedir. Hijyen Açısından Kara fırınlarda, yakıt olarak kullanılan odun ya da fuel oil ateşinde pişirilen ekmek sağlığa zarar verici niteliğe sahiptir. Odunun veya fuel oilin yanarken çıkardığı karbon monoksit, karbon dioksit, kükürt monoksit gibi zehirli gazlar, hemen ateşin yanı başında pişen ekmeğin içine ve nüfuz etmekte ve sağlık açısından sakıncalar oluşturmaktadır. Ayrıca tavanı ve tabanı tuğla olan bu fırınlarda yanan odunun külü, kömür ya da fuel oilden ekmeğin yüzeyine saçılan kurum zerrecikleri, insan vücudunda hastalıklara sebep olabilecek tehlikelere yol açabilmektedir. Buna benzer şekilde doğal gazın yanma esnasında diğer yakıt türleri gibi kül, kurum vb. gibi atık oluşmaz. Ayrıca atık ürün oluşmadığı için ısı transfer yüzeyi temiz kalır, farklı bir açıdan bakıldığında da yakıt ekonomisi dolaylı yönden de katkı sağlanmış olur. Çevre Temizliği Açısından Yakıt olarak kullanılan doğal gaz yanma süresince atmos- fere kirletici madde olarak çok az sayıda yan ürün salınımı yapar. Doğal gaz, çevreye en az zarar veren fosil yakıttır. Bunun sebebi ise çevreyi en çok kirleten üç faktör doğal gaz dumanı içerisinde bulunmamasıdır. 1. Bunlardan birincisi kükürt oksitlerdir. Bu madde duman gazındaki ve havadaki nemle, sülfürik aside dönüşür. Böy- lece hem kazan borularını, hem de asit yağmurları ile çevreyi aşındırır ve tahrip eder. Ayrıca solunması halinde insanlar için zehirleyici etkisi bulunmaktadır. 2. İkincisi uçan kül parçacıklarıdır. Özellikle kömür yakılması esnasında çevreye yayılan bu katı parçacıklar çevre ve hava kirliliğine sebep olduğundan insan sağlığı açısından son derece zararlıdır. Ayrıca kazan yüzeylerini kaplayarak verimi ve ısıl kapasitenin düşmesine sebep olur. 3. Üçüncü faktör ise yanmamış gazlardır. Bunlar içinde özel- likle karbon monoksit belirli dozlara ulaştığında öldürücü etkisi olan son derece zararlı bir maddedir. Ayrıca bir başka açıdan bakılacak olursa binaların içerisin- den geçen ve sızdırmazlık konusunda hiçbir garantisi bulun- mayan bacalardan çıkan zehirli gazlar yaşamını sürdürmekte olan bina sakinleri için büyük tehlike oluşturabilmektedir. Aynı şekilde bacadan çıkan ve bacanın çeperine yapışan kurumlar da binada olası bir yangın ihtimaline karşı da çok büyük tehlike oluşturmaktadır. Geniş açıdan bakılacak olursa bacadan çıkan zehirli gazlar sadece bina da bulunan sakinlerin hayatını tehli- keye atmakla kalmayıp çevreye yayılması sonucunda çevre ve hava kirliliği açısından da tehlike oluşturmaktadır. Bu tehlikeyi ortadan kaldırabilmek için özellikle yüksek yakıt tüketimli iş yerlerinde doğal gaz kullanılmasına veya dünüşüm yapılma- sına teşvik edilmelidir. Doğal gaz kullanılan fırınların ve baca- larının standartlara ve ilgili yönetmeliklere göre uygun şekilde yapılması ve devreye alınması gerek çevre kirliliği, gerekse de insan sağlığı açısından tehlikeleri ortadan kaldırmaktadır. 3. SONUÇ Özetle günümüzde doğal gaz, yukarıda belirttiğimiz örnek maliyet analiz çalışmaları ve açıklamalardan da anlaşılacağı gibi gerek ekonomik nedenler, gerek hijyenik nedenler gerekse çevresel nedenler açısından kara fırınlar için oduna alternatif tek yakıt konumuna gelmiştir. 4. KAYNAKLAR • İZGAZ Kasım 2020 Yakıt Karşılaştırma Tablosu • megep.meb.gov.tr , Gıda teknolojisi, Ekmek pişirme yazısı • Gürsan Isı, Karafırınların doğal gaza dönüşümü • İGDAŞ, Yakıcı Cihazlar, Ekmek fırınları • Fullmak, Döner ve katlı ekmek fırınları n MAKALE Tablo 1. Yakıtların Isıl Değer ve Yanma Verimleri Yakıt Isıl Değer Birim Fiyatı Birimi Ortalama Verim TL/1000kcal Doğal Gaz 8.250 1,71 TL TL/mᵌ 92 0,23 TL Kömür 7.200 1,65 TL TL/kg 65 0,35 TL Fuel Oil 9.200 3,87 TL TL/kg 82 0,51 TL Odun 2.500 0,98 TL TL/kg 60 0,65 TL Elektrik 860 0,75 TL TL/ KWh 99 0,88 TL Tablo 2. Yakıtların Karşılaştırması Yakıt Aylık Tüketim Birim Fiyatı Bedel Kömür 6 ton 1,250 TL/ton 7500 TL Odun 8 ton 700 TL/ton 5600 TL Doğal gaz 2.750 mᵌ 1,80 TL/mᵌ 4950 TL Şekil 7. İçerisinde Odun ve Doğal gaz Yanan Fırınlar