Doğalgaz Dergisi 227. Sayı (Temmuz-Ağustos 2021)

dogalgaz.com.tr 22 Doğalgaz / Temmuz-Ağustos 2021 Hidrojenin taşınmasında, nihai kul- lanıcıya ulaştırılmasında, depolanma- sında ve karbonsuzlaştırma çalışmala- rında doğal gaz şebekeleri kritik rol üst- lenmektedir Hidrojenin gaz şebekesine entegre edilmesi ile düşük karbonlu ekonomiye geçişi kolaylaştıracağı ve doğal gaz altyapılarının sürdürülebi- lirliğini sağlanmasına önemli katkılar sunması beklenmektedir. Bu proje için yapılan yatırımın teknik ve mali detaylarını da anlatır mısınız? Sistemin hidrojen üretme kapasi- tesi günlük 12 Nm3’tür. Sistemin kurulu gücü ise 2 kW rüzgâr türbini, 2 kW yakıt hücresi ve 114 kW güneş enerjisi olmak üzere toplam 118 kW’tır. Evsel cihazlarda doğal gaz - hid- rojen harmanlama testlerinin yapıldığı Konya’daki GAZBİR-GAZMER Temiz Enerji Teknolojileri Merkezi için 6 Milyon TL’lik Ar-Ge Yatırımı gerçekleştirilmiştir. Projede hangi kurumlar, hangi pozisyonlarda yer alıyor? Projede devlet kurumlarından, doğal gaz dağıtım şirketlerinden ve imalatçı firmalardan oluşan birden çok paydaş ve destek veren kuruluşlar bulunmaktadır. Proje yürütücülüğünü GAZBİR - GAZMER yapmaktadır. Proje ortakları ise AKSA - ENERYA doğal gaz dağıtım şirketleri. Projenin akademik iştirakçisi ise Yıldız Teknik Üniversite- si’dir. Destekleyen Kamu Kurumlar ise ETKB – EPDK’dır. Dünyada başka örnekleri var mı? Ulusal hidrojen stratejilerindeki hedeflere ulaşılmasında doğal gaz alt- yapılarına çok büyük roller düşmek- tedir. Hidrojenin taşınmasında, nihai kullanıcıya ulaştırılmasında, depolan- masında ve karbonsuzlaştırma çalış- malarında doğal gaz şebekeleri kritik rol üstlenmektedir. Özellikle elektrik şebekelerine kıyasla doğal gaz şebe- kesi, büyük miktardaki hidrojeni daha uzun mesafelere daha az maliyetle taşı- yabilmektedir. Fosil yakıtlar arasında en az karbon salımına sahip olan doğal gaz, kömür yerine tercih edilmesiyle düşük kar- bon salımına geçişe öncülük etmiştir. Bunun yanında hidrojenin gaz şebe- kesine karıştırılması sayesinde hidro- jen ve gaz entegrasyonunun, yoğun bir karbondan arındırmaya geçişi daha da hızlandıracaktır. Aynı zamanda gaz şebekelerine hidrojen eklenmesi uygun maliyetli bir karbondan arındırma seçe- neği sunmaktadır. Dünya çapında birçok doğal gaz şebekelerine hidrojen enjekte projesi yürütülmektedir. Başlangıçta yürütü- len projeler Avrupa ile sınırlı olsa da 2017'den beri diğer ülkeler (Avustralya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri gibi) düşük karbonlu hidrojen talebini artırmak için gaz şebekelerine yönelik projeler yapmaya başladı. Yılda yakla- şık 2.900 ton hidrojeni gaz şebekesine karıştırabilen tesisler şu anda dünya çapında mevcuttur. Son olarak eklemek istedikleriniz ve iletmek istediğiniz mesajlar nelerdir? Doğal gaz kullanımının yaygınlaş- ması ile son 3 yılda sadece hanelerde 100 milyon ton civarında emisyon tasarrufu, 20 milyon ton civarında zararlı maddelerin doğaya salınması engellenmiştir. Daha temiz, karbon- suz bir geleceğe doğru ilerlerken, diğer tüm fosil yakıtlara kıyasla daha düşük emisyon değerine sahip doğal gazın hidrojen ile daha düşük emis- yon değerine ulaşabileceği görülüyor. Birçok ülkede tartışma ve kısmi uygu- lama aşamasında olan doğal gaz sis- temlerine hidrojen enjeksiyonu konusu, Türkiye doğal gaz sektörü tarafından yakın şekilde takip edilmektedir.157 bin km’lik şebeke uzunluğu ile Avrupa’nın en büyük 6’ıncı şebekesine sahip Tür- kiye genç, modern dağıtım şebekesi ve düşük kayıp oranları ile hidrojen ekono- misine geçişin en kolay sağlanabileceği ülkelerden biri olacaktır. Türkiye’de hidrojen, endüstri ve konutlarda doğal gazın yerini alma konusunda önemli bir potansiyele sahiptir. Hidrojenin doğal gaz sektö- ründe yaygınlaşmasını sağlamak için teorik ve laboratuvar düzeyindeki pro- jelerden, daha geniş ölçekli hidrojen harmanlama projelerine geçiş yapıl- ması için yeni Ar-Ge teşviklerinin sağ- lanması gereklidir. n PROJE & RÖPORTAJ