Doğalgaz Dergisi 228. Sayı (Eylül-Ekim 2021)

52 Doğalgaz / Eylül-Ekim 2021 dogalgaz.com.tr ise kaynak bölgesi kesilerek boruların üzerinde yeniden kaynak ağzı açılmış ve tekrar kaynak yapılmıştır. • Yeni kaynak için sırasıyla, E42 2C 21, T1-Saf ve T2-Saf elektrotları kullanılmıştır. • Yeni kaynak için denenen elektrotlardan T1-Saf ve T2- Saf elektrotları, E42 2C 21 elektrotunun kimyasal bileşimine farklı oranlarda Molibden ve Nikel elementleri eklenerek ihtiyaçlar doğrultusunda özel olarak üretilerek isimlen- dirilmişlerdir. Yeni Elektrotların çapı standartlara uygun olarak 2,5 mm olarak üretilmiştir. • API 5L X42 kalitesinde üretilen doğalgaz borularının kaynakla birleştirilmesi için kullanılan E42 2C 21 ve T1- Saf elektrotlarının, çekme deneyi sonuçlarına göre kop- maların kaynak bölgesinde olmaları sebebiyle uygun olmadıkları tespit edilmiştir. Ayrıca, E42 2C 21 ve T1-Saf elektrotlarının uygun olmamasının bir diğer sebebi de X42 çeliğine göre akma ve çekme mukavemetleri değer- lerinin daha düşük çıkmasıdır. • E42 2C 21 ve T1-Saf elektrotlarının uygun olmamaları sebebiyle T2-Saf elektrodu denenmiştir. T2-Saf elektrodu ile yapılan kaynaklı numunelerin akma ve çekme muka- vemetlerinin X42 çeliğinin mukavemet değerlerine yakın hatta bazı takımlarda daha yüksek çıktığı belirlenmiştir. Böylece T2-Saf elektrodu ile doğalgaz boruları kaynak yapılmıştır. Bu çalışma sayesinde, API 5L X42 kalitesinde üretilen doğalgaz borularının kaynak edilmesinde kullanılacak en uygun elektrot (T2-Saf) belirlenerek ilerde oluşabilecek hasarların önüne geçilmiştir. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Bu çalışmada, Mardin İli sınırları içerisinde yer alan yak- laşık 7 km uzunluğunda, API 5L X42 kalitesinde, 8 inç ve 4,8 mm et kalınlığındaki doğalgaz borularının kaynak yerleri tahribatsız (Radyografik) muayene yöntemi ile incelenmiş- tir. Radyografik incelemelerde, kaynak dikişlerinin API 1104 standartlarına uygun olmadığı gözlemlenmiştir. Hatalı kaynak yerleri temizlenen (veya yeniden kaynak ağzı açılan) doğal- gaz borularına 17 takım halinde ve 3 farklı elektrotla (Sırasıyla, E42 2C 21, T1-Saf ve T2-Saf) tekrar kaynak yapılmıştır. Daha sonra, tamiri yapılan bu takımların kaynak bölgelerinin yeni- den radyografik filmleri çekilmiştir. Böylece, kaynak hataları tespit edilerek sorunlar giderilmiştir. Hataları giderilen X42 çeliğinden yapılmış boruların kaynaklı birleştirme yerlerinden, kaynaklı birleştirmeyi yapmaya en uygun elektrotun tespiti amacıyla numuneler alınarak mukavemetlerini ölçmek için çekme testleri uygulanmıştır. Çekme testleri sonucunda, en yüksek çekme mukavemetini sağlayan T2-Saf elektrotunun en uygun elektrot olduğu tespit edilerek, X42 çeliğinden yapılmış doğalgaz borularının birleştirilmeleri için kullanıl- ması sağlanmıştır. Çalışmamız kapsamında yapılan tahribatlı ve tahribatsız deneylerden elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir. • Radyografik incelemeler sonucunda, kaynak yapılan yer- lerde cüruf, gözenek ve yeterli birleşmeme gibi birçok hatanın olduğu tespit edilmiştir. İşaretlenen hatalı kay- naklar mekanik olarak taşlama yapılarak temizlenmeye çalışılmıştır. Temizle işleminin yapılamadığı durumlarda MAKALE KAYNAKLAR [1] R. Ashari, A. Eslami, M. Shamanian, and S. Asghari, "Effect of weld heat input on corrosion of dissimilar welded pipeline steels under simulated coating disbondment protected by cathodic protection," J Mater Res Technol, vol. 9, no. 2, pp. 2136-2145, Mar- Apr 2020, doi: 10.1016/j. jmrt.2019.12.044. [2] R. Ashari and A. Eslami, "Anisotropy in Mechanical Properties and Corrosion of X-52 Pipeline Steel at Different Pipe Angles," Protection of Metals and Physical Chemistry of Surfaces, vol. 55, no. 3, pp. 546-553, 2019. [3] J.-h. Baek, Y.-p. Kim, C.-m. Kim, W.-s. Kim, and C.- s. Seok, "Effects of pre-strain on the mechanical properties of API 5L X65 pipe," Materials Science and Engineering: A, vol. 527, no. 6, pp. 1473-1479, 2010. [4] S. S. Abedi, A. Abdolmaleki, and N. Adibi, "Failure analysis of SCC and SRB induced cracking of a transmission oil products pipeline," Engineering Failure Analysis, vol. 14, no. 1, pp. 250-261, 2007. [5] S. Aksöz, H. Ada, and A. Özer, "Toz Altı Kaynak Yöntemiyle Üretilen API 5L X70 Kalite Çelik Boruların Mikroyapı Ve Mekanik Özellikleri," Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve