Doğalgaz Dergisi 229. Sayı (Kasım-Aralık 2021)

dogalgaz.com.tr 36 Doğalgaz / Kasım-Aralık 2021 MAKALE AVRUPA’NIN BÖLGE DIŞINDAN İTHAL ETTİĞİ DOĞALGAZIN TEDARİK AĞI GIRIŞ Ü lkemizin de içinde olduğu ve 2019 yılında dünya boru doğal gazı talebinin yaklaşık %60’ını, LNG talebinin ise %25’ini oluşturarak dünya talebinin neredeyse yarısına tekabül eden Avrupa Pazarını ve bu pazara bölge dışından doğal gazın teminin sağlayan tedarik ağının stratejik önemi her geçen gün artmaktadır. Dünya doğal gaz talebinde (Şekil 1) 2040 yılı için yapılan projeksiyonlarda; kötümser senaryolar için talepte neredeyse hiç azalma beklenmezken iyimser senaryolarda talepte yakla- şık %20’lik bir artış beklenmektedir.(1) Bu bilgi ışığında düşü- nüldüğünde iktisadi olarak güncel fiyatların altında çıkartılan doğal gazın 20 yıl boyunca talep edilmeye devam edeceği tahmin edilmektedir. 1973-1974 yıllarında yaşanan petrol krizi sebebiyle kurulan ve ülkemizin de üyesi olduğu International Energy Agency tarafından dünya 7 bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgeler; Afrika, Orta Doğu, Avrasya, Avrupa, Kuzey Amerika, Güney ve Orta Ame- rika ve Asya Pasifiktir.(2) 1931’de kurulan, ülkemizin de üyesi olduğu ve üyesi bulunan ülkeler ile kurumlar sayesinde dünya doğal gaz pazarının %95’ini temsil eden The International Gas Union da; doğal gazın hareketini iki başlık altında toplamıştır. Bunlardan ilki doğal gazın boru hattı altyapısı içindeki hare- ketiyken ikincisi ise sıvılaştırılarak LNG formuna getirilmesi ve denizyolu ile taşınmasıdır.(3) Çalışma bu iki temel üzerinden şekillenecek ve çalışmada Avrupa Bölgesi’ne odaklanılarak, bölge dışından boru doğal gazı ve LNG ihracatı yapan ülkeler ve bu ticaretin altyapısı çerçevelenmeye çalışılacaktır. 1. BORU DOĞAL GAZI İHRACATÇILARI 2019 yılında, dünyada, toplam 801.5 milyar metreküp doğal gaz boru hatları kullanılarak uluslararası ticarete konu olmuştur. Avrupa bölgesi’nde ise 471,3 milyar metreküp doğal gaz uluslararası boru hatları ile taşınmıştır. Bu taşımaların kaynakları incelendiğinde bölge içinden ve bölge dışından DOÇ. DR. EBRU DEMİRCİ - EMİR BAHA ŞAHİN İstanbul Üniversitesi Şekil 1. Dünya Doğal Gaz Talebi Senaryoları. Kaynak: IEA İnternet Sayfası