Doğalgaz Dergisi 230. Sayı (Ocak-Şubat 2022)

38 DOĞALGAZ • Ocak-Şubat / 2022 ARAŞTIRMA DOSYASI Yakıt Birim Fiyatlarının 2022-2017 Yılları Arasındaki Değişimi MAK. MÜH. MUHİTTİN TEKMAN (MBA) Ülkemizde kullanılan yakıtların birim fiyatları 2022 Ocak ayı başında 2021 yılı Ocak ayı başına göre çok önemli oranlarda artışlar göstermiştir. Bu artışlar 2020 yılı Ocak ayı başındaki artışlarla kıyaslanamayacak kadar yüksektir. Özellikle sanayi şirketlerindeki kullanımlar için doğalgaz, LNG ve elektrik birim fiyatlarındaki çok yüksek artış oranları 2022 yılı içinde önce bu şirketlerin maliyetlerine, sonra da satış fiyatlarına yansıması beklenmektedir. Ayrıca ithal ettiğimiz enerji fiyatlarında da artışlar olması olasıdır. Bu durumda TL.nin döviz fiyatları karşısındaki değeri daha da düşmese bile yılsonuna kadar ürün fiyat artışlarının sürmesinin hem TÜFE’nin hem de YÜFE’nin daha da yükselmesine neden olacağı tahmin edilmektedir. Ö zellikle 2021 yılının son aylarında çok yoğun olarak gerçekleşen ve 2022 yılının ilk günle- rinde de sürmüş olan ve adeta yaşamın her alanına yayılan fiyat artışları içinde konutlarda ve sanayide kullanılan yakıtların birim fiyatları bu gelişme- lerde çok önemli bir yer tutmakta. Bu fiyat artışlarının nerelerden kaynaklanmış olabile- ceği araştırıldığında ise öncelikle yurtdışından satın alın- makta olan petrol, doğalgaz ve kömür gibi enerji kaynakla- rındaki birim fiyat artışların, sonrasında da TL.nin dövizler karşısındaki çok hızlı ve yüksek oranlarda değer yitirmesi olduğu söylenebilir. Bu gelişmeler sonucunda TÜİK’in hem TÜFE hem de YÜFE endekslerinde beklenmeyen artışlar yaşandı, önümüzdeki aylarda da bu artışların süre- ceği tahin edilmekte. Son beş yıl öncesinde yaşanmış olan yukarıda belir- tilen konulardaki durağanlık (aylık artışlar hiçbir zaman çift haneli olmamış) ülkemizde belirli bir öngörülebilirlik yaratarak, gelecek yıllara yönelik planlama ve yatırım yapabilme olanağı sunabilmişti. Geçtiğimiz yılın son döneminde başlatılan bazı yeni finansal ve mali politikalar ve uygulamalar sonucunda günümüz itibariyle yeniden geçmiş dönemlerdeki gibi bir ortamın olabileceği umutlarını yeşertiyor. İçinde bulunduğumuz durumun son beş yıla (2017’den 2022’ye) göre nasıl değiştiğini incelediğimizde gördüğümüz oransal değişimler ve birim fiyat artışları aşağıda tablolar şeklinde sizlere sunulmaya ve bu tablolardaki değişimler de özetlenmeye çalışıldı. 1. TÜİK’in Açıkladığı TÜFE ve YÜFE Değerleri: 1.1. Geçtiğimiz yılın Ocak ayına göre TÜFE’de %49, YÜFE’de ise %93 artış gerçekleşmiş. 1.2. 2020 yılına göre bu artışlar %71 ve %144, beş yıl öncesine (2017 yılına) göre ise %154 ve %296 olmuş. (bakınız Tablo 1) 2. TCMB Döviz Efektif Satış Fiyatları: 2.1. Geçtiğimiz yılın Ocak ayına göre ABD Doları için %82, Avro için ise %69 artış gerçekleşmiş. 2.2. 2020 yılına göre bu artışlar %125 ve %128, beş yıl öncesine (2017 yılına) göre ise %280 ve %310 olmuş. (bakınız Tablo 2) 3. Brent Tipi Petrol Varil Satış Fiyatları: 3.1. Geçtiğimiz yılın Ocak ayına göre %41 oranında artış gerçekleşmiş. 2020 yılına göre bu artış %15, beş yıl öncesine (2017 yılına) göre ise %44 olmuş. (bakınız Tablo 3) 4. Konutlarda Kullanılan Çeşitli Yakıtlar için Birim Satış Fiyatları: 4.1. Geçtiğimiz yılın Ocak ayına göre en yüksek fiyat artış oranı %170 ile konut (5 kW/gün) için elektrik ve %175 ile ticarethane için elektrik olduğu, ithal Sibirya Kömürü’nün de %160 ile onu izlediği görülmekte. 4.2. Bu iki yakıtı yakından izleyen diğer bir yakıt ise