Doğalgaz Dergisi 231. Sayı (Mart-Nisan 2022)

33 DOĞALGAZ • Mart-Nisan / 2022 MAKALE Gas Protocol Initiative hesaplama modülüne göre yapılan hesaplamalarda, CNG kullanımına ait gerçekleşecek CO2 salımı 16.698 ton olurken, dizel yakıt kullanılması duru- munda bu değer yaklaşık %8 artış göstererek 18.026 ton olarak gerçekleşecektir. III.ARAÇLARDA CNG KULLANIMININ EKONOMİYE ETKİSİ Asağıda İ.E.T.T. bünyesindeki IKARUS marka 1993 model bir otobüsteki RABA-MAND 2156 HM6UTmodel motor için doğal gaz kullanımdaki yıllık ve 100km’deki tasarruf miktarları incelenmiştir. Bir otobüs için doğal gaz kullanımından elde edilecek tasarruf günde 283,8 TL, 30 günde 8.514 TL, yıllık ise 102.168 TL olacaktır. IV. SONUÇLAR Doğal gaz farklı tiplerdeki taşıtlara uygulanabilen alter- natif bir yakıttır. Başta CO2 emisyonu olmak üzere taşıt kaynaklı kirliliği azaltıcı etkiye sahip olması ve daha düşük satış fiyatından dolayı benzin ve dizel yakıtlarına göre önemli bir alternatif olarak görülmektedir. Günümüzde dünyanın karşılaştığı en önemli sorunlar arasında, çevre ve insan sağlığı ile ekonomik sorunlar yer almaktadır. Bu problemlerin azaltılmasında doğal gazın önemli bir potan- siyele sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. Dünya genelinde doğal gazlı taşıt sayısının hızla artışı da bu problemlerin azaltılması düşüncesinin bir sonucudur. CNG kullanımının avantajları aşağıdaki gibi sırala- nabilir. • CNG yakıt olarak 650°C’de yanan bir gaz olup hava- dan hafif olduğu için patlama tehlikesi çok düşük bir orandadır. Bu suretle yapılan araştırmalar dâhilinde benzin ve LPG’den daha güvenli olduğu tespit edil- miştir. • Karbonmonoksit (CO) oranı %0 olduğu için çevreye dost bir alternatif yakıttır. • CNG; benzinle çalışan araçlarda %60-70 oranında, LPG ile çalışan araçlarda ise %30 daha tasarrufludur. • İstasyonlarda depolama yapılma imkânı mevcuttur. • Motora hiçbir zararı olmayan CNG kullanımında orta- lama 35.000-40.000 km’de bir yağ değişimi yapılmakta olup motor ömrünü uzatmaktadır. • Oktan sayısının yüksek olmasından dolayı daha temiz yanma karakterine ve daha yüksek ısı verimliliğine sahiptir. • Motora direkt gaz girdiğinden soğuk havalarda aracı çalıştırma problemi olmamaktadır. İETT Kağıthane Garajı’nda faaliyette olan 240 adet CNG’li otobüsün 2014 yılı içerisinde kullanmış oldukları doğal gaz miktarı ve kat ettikleri kilometre verilerinden yararlanılmıştır. Kıyaslama verisi olarak da, normal dizel yakıt kullanan bir otobüsün ortalama 0,55 lt/km yakıt tüketiminde bulunduğu kabul edilmiştir. CNG’li otobüslerin ortalama yakıt tüketimi ve kilo- metre verileri incelendiğinde yıl içerisinde ortalama 0,68 m 3 /km değerinin yakalandığı, özellikle klima kullanımının arttığı yaz aylarında bu değerin 0,72 m 3 /km değerine kadar yükseldiği gözlemlenmiştir. Yapılan hesaplamalara göre tüketilen 8.921.626 m 3 doğal gaza karşılık dizel kullanılması durumunda 6.735.587 lt tüketim gerçekleşecektir. Bu durumda The Green House Tablo 3. 2014 yılı km ve doğal gaz tüketim değerleri Tablo 4. Ikarus marka otobüsün doğalgaz tasurrufu KAYNAKLAR [1] S. DUVARCI, “Araçlarda Doğal gaz Kullanımı” Kocaeli, İZGAZ, 2011. [2] YALÇIN. Y, “Toplu Taşımada CNG Kullanımının Sera Gazı Emisyonlarına Etkisi”, ICCI 2015 Bildiri Kitabı, İstanbul, 2015 [3] BAHADIR. T, “Alternatif Yakıtların Dizel Motorlarda Kullanımı Teknik ve Ekonomik Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007 km Yakıt Tüketimi (m 3 ) Ocak 1.130.165 770.432 Şubat 1.048.758 703.151 Mart 1.71.210 794.257 Nisan 1.131.813 760.689 Mayıs 1.123.7613 790.878 Haziran 1.151.387 830.586 Temmuz 1.179.533 845.689 Ağustos 996.063 738.875 Eylül 1.000.893 700.437 Ekim 984.290 649.612 Kasım 987.034 637.124 Aralık 1.048.193 699.896 Toplam 12.953.052 8.921.626 Bir otobüsün yıllık ortalama kzm başına dizel yakıt tüketimi 0,55 lt/km Bir otobüsün yıllık ortalama km başına CNG yakıt tüketimi 0,7 m 3 /km Bir otobüsün günlükyaptığı ortalama km 275 km Duizel yakıt fiyatı 8,24 lt/TL CNG yakıt fiyatı 5 m 3 /TL Günlük dizel yakıt harcaması 962,5 TL Günlük CNG yakıt harcaması 962,5 TL Aylık dizel yakıt harcaması 37.389 TL Aylık CNG yakıt harcaması 28.875 TL Günlük tasarruf 283,8 TL Aylık tasarruf 8.514 TL Bir otobüs için yıllık tasarruf 102.168 TL Bir otobüs içcin 100 km'deki tasarruf 103,2 TL