Doğalgaz Dergisi 232. Sayı (Mayıs-Haziran 2022)

37 DOĞALGAZ • Mayıs-Haziran / 2022 MAKALE ve kara tankerlerine LNG dolumunu gerçekleştirmektir. [3] Türkiye’nin 2020 yılında ithal etmiş olduğu 48.125,51 milyon Sm3 doğalgazın 6.582,62 milyon Sm3’lük yani %13,68’lik kısmı bu terminalden gerçekleşmiştir. [2] İZMIR ALIAĞA EGE GAZ A.Ş. LNG TERMINALI 1998 yılında faaliyetlerine başlayıp 2001 yılında doğal- gaz alanında Türkiye’deki ilk özel sektör şirketi olan Ege Gaz A.Ş. tarafından Aliağa’da kurulmuş ve 2006 yılında kullanılmaya başlanmış olan Ege Gaz A.Ş. LNG Terminali Türkiye’nin ikinci kara LNG terminali olmuştur. Termi- nalin toplam depolama kapasitesi 170 milyon metreküp, günlük sevkiyat kapasitesi ise 40 milyon metreküptür. Türkiye’nin 2020 yılında ithal etmiş olduğu 48.125,51 milyon Sm 3 doğalgazın 4.179,28 milyon Sm 3 ’lük yani %8,68’lik kısmı bu terminalden gerçekleşmiştir. [2] İzmir Aliağa Etki Liman İşletmeleri FSRU Terminali ”Floating Storage and Regasification Unit” ifadesinin kısaltılmış hali olan FSRU; doğal gazın sıvı halde depolan- dığı ve gerektiğinde yeniden gaz haline getirilerek yüksek basınçla iletim şebekesine aktarıldığı özel bir Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) gemi tipini tanımlamaktadır. Ağırlıklı olarak ısıtma ve elektrik üretimi için kullanılan LNG'yi ithal etmek için kullanılan FSRU, karada kurulu bir tesise göre daha ucuz ve daha hızlı bir çözümdür. FSRU gemiler, LNG gemileriyle ithal edilen Sıvılaştırılmış Doğal Gazı depolayabildikleri ve sahip oldukları vaporizer (gazlaştırıcı) ünitelerini kullanarak tekrar gazlaştırma kabiliyetine sahip olduklarından dolayı kara LNG terminallerinden ayrışırlar. LNG ithalatının zamanlaması ve hacmi, piyasa ihtiyaç- larını karşılayacak şekilde ayarlanabilmektedir. Daha da önemlisi, gemi yoluyla LNG ithal etmek, arz istikrarını sağlayarak uluslararası gaz tedarik piyasasına erişim imkanı verir. Yüzen LNG Terminali, doğal gaz tüketiminde yaşa- nan mevsimsel dalgalanmaların karşılanmasında kritik bir rol üstlenmektedir. Özellikle pik tüketim zamanlarında terminalden sisteme azami miktarda gaz sevkiyatı yaparak sistem basınç profilinin korunması ve doğal gaz arz güven- Kasım 1961'de Birleşik Krallık hükümeti tarafından onaylanan, 1964'ten başlayarak 15 yıl boyunca Ceza- yir'den yılda 700.000 ton LNG alımı üzerine Şubat 1962'de inşa sipariş sözleşmesi imzalanan her biri 4,75 milyon ster- lin maliyetinde ve 27.400 m3 kapasiteli Methane Princess ve Metan Progress isimli gemiler, ticari hizmete giren ilk LNG gemileri oldular. Yapımı Haziran 1964’te tamamla- nan Methane Princess isimli gemiye Cezayir’den yüklenen ticari ilk LNG yükü 12 Ekim 1964 tarihinde İngiltere’nin Canvey Adası’ndaki tesise teslim edildi. [1] TÜRKIYE’DEKI LNG TERMINALLERI VE FSRU GEMILERI Türkiye’de Cezayir ve Nijerya'dan uzun vadeli sözleş- melerle alınan veya spot piyasadan alınan LNG'yi depola- mak, gazlaştırmak ve transfer etmek için kurulmuş 2 adet kara ve 2 adet yüzer LNG (FSRU) terminali olmak üzere toplam 4 adet LNG terminali faaliyettedir. Türkiye’nin 2020 yılında ithal etmiş olduğu 48.125,51 milyon Sm3 doğalgazın 15.078,35 milyon Sm3’lük yani %31,33’lük kısmı bu 4 terminalden gerçekleşmiştir. [2] Bunlara ek olarak yapımı sürmekte olan 2 adet terminal projesi mev- cuttur. MARMARA EREĞLISI BOTAŞ LNG TERMINALI Türkiye’deki ilk kara LNG terminali; arz güvenliğinin ve arz esnekliğinin arttırılması maksadıyla LNG ithalatına başlanılmasıyla birlikte, alınan gaz için hem baz yük tesisi olarak kullanılmak hem de istenildiğinde pik düşürücü olarak devreye sokulmak üzere, 1989 yılında yapımına başlanıp 1994 yılında BOTAŞ tarafından işletmeye açılan Marmara Ereğlisi LNG Terminali’dir. 37 milyon Sm3/gün gazlaştırma kapasitesi ve her biri 85.000 m3 kapasiteli 3 adet depolama tankına sahip bu ter- minalin üç ana fonksiyonu; ithal edilen LNG’yi depolamak, depolanan LNG’yi istenilen miktarda gazlaştırarak Rusya Federasyonu-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı’na sevk etmek Şekil 3. İlk ticari LNG yükünün Methane Princess isimli gemi tarafından İngiltere’nin Canvey Adası’na 12 Ekim 1964 tarihinde teslimi Kaynak: SIGTTO/GIIGNL Şekil 4. BOTAŞ Marmara Ereğli LNG Terminali Kaynak: BOTAŞ web sitesi [3]