Doğalgaz Dergisi 232. Sayı (Mayıs-Haziran 2022)

39 DOĞALGAZ • Mayıs-Haziran / 2022 MAKALE Birçok FSRU’nun aksine Ertuğrul Gazi'de gemiden gemiye aktarım işlemi sırasında aynı zamanda gazlaştırma yapılarak şebekeye gaz verilebiliyor. Yılda yaklaşık 2,5 milyar metreküp gazlaştırma yapma kabiliyetine sahip. LNG gemilerinin Ertuğrul Gazi’ye yanaşmalarında hava koşulları etkili oluyor. Hava koşulları normal olduğu sürece gemiden gemiye aktarım süreci yaklaşık 36 ila 48 saatlik bir operasyon. Bu süre, geminin yanaşması, yükünü aktarması ve güvenli bir şekilde ayrılmasını kapsıyor. Kışın Ertuğrul Gazi'ye haftada bir LNG kargosu geliyor. [13] Arz ve sistem güvenliğinin sağlanması hedefi doğrul- tusunda Dörtyol'da bulunan FSRU tesisi ve milli FSRU gemisi Ertuğrul Gazi ile boru hatlarına bağlı kalmadan farklı kaynak, ülke ya da spot piyasalardan gaz tedarikine imkan tanınmıştır. 25 Haziran 2021'de devreye alınan Ertuğrul Gazi gemisi gemiden gemiye ilk LNG transferi operasyonunu Cezayir'den yüklediği 132 bin metreküp LNG’yi getiren Bahama bayraklı Berge Arzew gemisi ile 28 Haziran 2021 tarihinde başarıyla gerçekleşmiş ve Ertuğrul Gazi bunu yaklaşık 85 milyon metreküp doğal gaza dönüştürmüştür. [14, 15] Türkiye’nin 2020 yılında ithal etmiş olduğu 48.125,51 milyon Sm 3 doğalgazın 1.308,68 milyon Sm 3 ’lük yani %2,72’lik kısmı bu terminalden gerçekleşmiştir. [2] ÇANAKKALE SAROS KÖRFEZI FSRU PROJESI Çanakkale/Saros Körfezi’nde konumlanacak 2 adet Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi’nin (FSRU) doğal gaz şebeke sistemine bağlantısı ve entegrasyonu projesi için çalışmalar devam etmektedir. Saros FSRU projesinin 2022 yılının ilk yarısının sonunda tamamlanması beklenmektedir. [17] ZONGULDAK FILYOS DOĞAL GAZ İŞLETME TESISI PROJESI Fatih, Kanuni ve Yavuz sondaj gemileri ile Karade- niz'de sürdürülen doğal gaz arama çalışmalarında, Zon- guldak'ın 185 kilometre açığındaki Sakarya Gaz Saha- sı'nda toplam 540 milyar metreküp doğal gaz rezervi tespit edilince, keşfedilen bu rezervin karaya çıkarılması için Filyos Limanı’nın hemen yanında bulunan yaklaşık 1 milyon metrekarelik alan TPAO'ya tahsis edilmiş ve doğal gazın karaya çıkarılıp, şebekeye aktarılacağı doğal gaz işleme tesisi kurulması için Filyos Doğal Gaz İşletme Tesisi'nin temeli Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) tarafından 4 Haziran 2021 tarihinde atılmıştır. İlk etapta 10 milyon olmak üzere 40 milyon metreküpe kadar günlük kapasitesi olması planlanan tesisin 2023’ün ilk çeyreğinde hizmete girmesi beklenmektedir. 170 kilo- metrelik boru hattı ile deniz altından gelecek gazın tesiste işlenerek şebekeye eklenmesi için BOTAŞ'a teslim edilmesi planlanmaktadır. Türkiye'nin üçüncü büyük limanı ve bir lojistik üs olan Filyos Limanı; Kanuni ve Fatih Sondaj Gemilerinin yanı sıra sismik arama ve tarama gemilerine de ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye’nin yeni enerji üssü olması planlanan Filyos tesisinde üretilen gaz içindeki su ve sıvılar ayrıştırılacak, partiküller filtrelenecek, gaza basınç verilecek ve şebekeye sevk edilecek. Karadeniz’de doğal gazın şebekeye iletilmesi için gerekli üretim ve iletim altyapısına ilk etapta 780 milyon lira yatırım yapılacak. Deniz altına kurulacak üretim sistemine ilk olarak 6 ila 10 kuyu bağlanacak ve bu kuyulardan günlük 10 milyon metreküp gaz üretilecek. Halihazırda altyapı çalışmalarının büyük kısmı bitmiş ve üstyapı inşaat işlemlerine geçilmiş durumdadır. [18, 19, 20, 21] Şekil 8. FSRU Ertuğrul Gazi gemisi, İskele ve Römorkörler Kaynak: BOTAŞ web sitesi [16] Şekil 9. Filyos Doğal Gaz İşletme Tesisi Projesi Maketi Kaynak: Haber Sitesi [22]