Doğalgaz Dergisi 238. Sayı |Enerji ve Çevre 181. Sayı (Mayıs 2023)

29 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Mayıs / 2023 RAPOR olacaktır. 2053 yılına kadar hidrojen boru hattı iskeleti oluşturulması için mevcut doğal gaz boru hatları, sanayi- nin yoğunlaştığı bölgeler, yenilenebilir enerji kaynaklarının yoğun olduğu alanlar ve nükleer enerji santrallerinin yerle- şimi dikkate alınarak planlanmalıdır. Hidrojen Kullanım Alanları ve Uygulama Teknolojileri Hidrojen yakıt ve ham madde olarak özellikle enerji ve kimya sektörlerinde ekonominin ve günlük yaşamımızın birçok yönünü desteklemektedir. Enerji tüketiminde hem dünyada hem de ülkemizdeki artış dikkate alındığında hidro- jenin çevresel etkiler açısından önemli rol oynayacağı açıktır. Mevcut planlara göre düşük karbonlu hidrojen talebinin endüstriyel uygulamalarda ve gaz şebekelerinde 2030 yılına kadar 100 ktH2/yıl’ı geçmesi beklenmektedir. Demir-çelik, havacılık ve denizcilik sektörlerinde ise daha uzun vadede uygulamalar beklenmektedir. Hidrojenin doğrudan kullanımı yanında hidrojenden üretilen metanol ve amonyak gibi kimyasalların hem yakıt olarak hem de çe- şitli endüstriyel işlemlerde kullanım potansiyeli yüksektir. Hidrojen Depolama ve Dağıtım Teknolojileri Hidrojenin kısa, orta ve uzun vadede kara yolu, demir yolu, deniz ve hava taşımacılığında, sanayide, yeşil kimya- salların üretiminde, yenilenebilir enerji kaynaklarının enteg- rasyonunda, binalarda ve benzer birçok alanda kullanılması hedefi hidrojen depolama teknolojilerine olan ilgi ve ihtiyacı artırmaktadır. Fiziksel hidrojen depolama yöntemleri hidrojenin sıvı, soğuk/kriyo gaz ve basınçlı gaz olarak depolanmasına göre sınıflandırılmaktadır. Büyük ölçekli uygulamalar için genel- likle yer altı depolama sistemleri kullanılmaktadır. Malzeme tabanlı hidrojen depolama sistemleri adsorbanlar, sodyum borhidrür ve kimyasal taşıyıcılar olarak sınıflandırılmaktadır. Hidrojenin iletimi ve dağıtımı, hidrojen kullanımının farklı sektörlerde yaygınlaştırılması ve de karbonizasyonun sağlanması açısından oldukça önemlidir. Üretim kaynağın- dan hidrojenin taşınma amaçlı depolanmasına veya boru hatları içerisine verilmesinden son kullanım noktasına kadar gerçekleştirilen işlemler tüm değer zincirini kapsamaktadır. Hidrojen boru hatları, ülkemiz için de önemli bir altyapı Şekil 1. Kaynaklarına göre hidrojen üretim yöntemleri