Doğalgaz Dergisi 240. Sayı |Enerji ve Çevre 183. Sayı (Temmuz 2023)

16 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Temmuz / 2023 GÜNCEL “Kazanlardaki En Önemli Risk Kazanın Susuz Kalmasıdır” TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri C. Ahmet Akçakaya: İ stanbul Ümraniye Eğitim ve Araş- tırma Hastanesi ek bina kazan dairesinde 19.04.2023 tarihinde maddi hasarlı bir sıcak su kazanı patlaması gerçekleşmiş, herhangi bir yaralanma ve can kaybı yaşanmamıştı. TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekre- teri C. Ahmet Akçakaya konuyla ilgili bilgilendirici bir açıklama yayınladı. Akçakaya’nın açıklamaları şöyle: “İnsanların hayatlarının değer- sizleştiği, ölümlerin kader, can kaybı olmamasının şans olarak ifade edildiği günlerden geçiyoruz. Oysa bilimi ve tekniği referans alarak gerçekleştirilen mühendislik projelerinde ve uygulama- larında insanların herhangi bir can ve mal kaybına uğramayacağını biliyoruz. Ülkemizde yaşanan deprem afetinin felakete dönüşmesine izin vermeyen örnekler bunu ispatlıyor. Sıcak su kazanının incelenmesi sonucunda; susuz kalan kazanın, brü- lörünün çalıştırılması sonucu ısı etki- sine maruz bırakıldığı ve sonrasında yüksek ısıya maruz kalan kazana su girişi yapıldığında kazanın patladığı öngörülmektedir. Kazanlardaki en önemli risk kazanın susuz kalmasıdır. Bu nedenle kazandaki su seviyesinin kontrol edilmesi işlemi- nin ilk kısmı kazana gerekli suyun oto- matik olarak beslenmesidir. Kazanların su seviyesi düştüğünde kazana istenilen sürede ve miktarda suyun beslenmesi gerekmektedir. Kazanın susuz kalması sonucu sıcaklığı yükselen metal kısmın tekrar suyla temas etmesi durumunda şiddetli bir patlama olur. TSEN 12828+A1 Isıtma sistem- leri - Binalarda - Suyla çalışan ısıtma sistemlerinin tasarımı standardı 4.6.2 kapalı sistemlerde gerekli olan emniyet tedbirleri kısmında 4.6.2.3 maddesi su eksikliğine karşı emniyet tedbiri mad- desinde alınacak tedbir şu şekilde belir- tilmiştir: ‘Elektrot tipi ısı üreteci ve ısı eşanjörünün ikincil tarafında bulunan ısıtma sistemleri dışında, kapalı ısıtma sistemleri bir su seviye sınırlayıcı veya başka bir cihazla donatılmalı (örneğin en düşük basınç sınırlayıcısı ya da akış kontrol tertibatı gibi), böylece ısı üre- tecinin ısı yayan yüzeyinde aşırı sıcaklık yükselmesine karşı kilitleme koruması sağlanmalıdır.’ Kazan susuz kaldığında brülörün çalışmasını engelleyecek emniyet sistemleri ile donatılmış olması gereklidir. Mevcut sıcak su kazanında standartta belirtilen güvenlik tertibat- larının çalışır durumda olması bu tip kazaların yaşanmasını engelleyecektir. İşletmelerde bulunan basınçlı ekip- manların en az yılda bir kez periyodik kontrollerinin yapılması, İş Ekipmanla- rının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre zorunludur. Bu kontroller kazan imalat standardına göre TS EN 303 serisi, TS 497, TS 430, TS EN 14394+A1 ve TS EN 12828+A1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. Bu tip kazaların bir daha tekrar- lanmaması ve iş cinayetlerinin önüne geçilmesi amacıyla, bilimin ve tekni- ğin gerekliliklerini kabul eden anlayı- şın hakim olması, standartların doğru şekilde uygulanması, bu süreçlerin doğru şekilde denetlenmesi, imalatçı- ların ve kazan işleticilerinin eğitimleri ve yetkinliklerinin değerlendirilmesi ve periyodik kontrollerinin uygun şekilde yapılması için ilgili kamu kurumları ve sektördeki tüm bileşenlerle, Makina Mühendisleri Odası olarak her türlü görev ve işbirliğine açık olduğumuzu bir kez daha bildiririz”. n TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri C. Ahmet Akçakaya, son zamanlarda meydana gelen kazan patlamaları ile ilgili kamuoyunu bilgilendiren bir açıklama yayınladı. En önemli riskin kazanın susuz kalması olduğunu belirten Akçakaya: “Bu nedenle kazandaki su seviyesinin kontrol edilmesi işleminin ilk kısmı kazana gerekli suyun otomatik olarak beslenmesidir” diyor.