Doğalgaz Dergisi 242. Sayı |Enerji ve Çevre 185. Sayı (Kasım 2023)

21 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Kasım / 2023 Sirkülasyon Pompalarının Enerji Verimliliğindeki Yeri Nedir? SİNAN ÜÇÜNCÜ Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Öğretmeni sinanucuncu@hotmail.com www.tesisatakademi.com S irkülasyon pompaları ısıtma sistemlerinin ana elamanla- rından bir tanesidir. Eğer siz ısıyı aktardığınız suyu sistemde dolaştıramazsanız, yani sıcak suyu rad- yatörlere iletemezseniz sistemden hiçbir şekilde verim alamazsınız. Kullanmış olduğunuz kombi, kazan veya ısı pom- pası ne kadar kaliteli olursa olsun sir- külasyon pompası düzgün çalışmıyorsa o sistemden verim almanız mümkün değildir. Sirkülasyon pompalarının verimli çalışabilmeleri için sistem tasarımı oldukça önemlidir. Sistem tasarımı yaparken boru çapı hesabı ve metrajı pompa verimi açısından hayati önem taşımaktadır. Bunun yanında gereksiz fittings malzeme kullanımı ise pompaya yapacağınız en büyük kötülüklerden bir tanesidir. Sirkülasyon pompasının kullanılacağı mahale göre boru çapı hesaplanır ve suyun en kolay yoldan tekrar pompaya dönebileceği şekilde borulama yapılır. Eğer bu kurallara uyulmadan bir tesisat yapılırsa sirkü- lasyon pompası çok yorulur, enerji tüketimi artar ve verimsiz çalışır. Bir binada sirkülasyon pompasının tüket- miş olduğu enerji azımsanamayacak seviyededir. Alınan önlemler sonu- cunda sirkülasyon pompaları da frekans kontrollü olmaya başladı. Aynı zamanda tesisatlarda kulla- nılacak ekipmanlar da pompanın işini kolaylaştırıyor. Eski tip pompalarda radyatörlerin ısınıp ısınmama duru- muna bakılarak kademe ayarı yapı- lır. Yapılan yanlış borulamanın etki- sini azaltmak amacıyla kademe ayarı olmayan pompalarda ise reglaj ayarı yapılarak pompanın verimi artırılır. Pompa ne kadar zorlanırsa ya da yüksek kademelerde çalışırsa tüketmiş olduğu enerji de artar. Aynı şeyi frekans kont- rollü pompalar için de söyleyebiliriz. Eğer sistem tasarımı düzgün ise frekans kontrollü pompalar size enerji tasar- rufu sağlatırken kademeli veya kade- mesiz pompalar için aynı durum söz konusu olmaz. Frekans kontrollü pompalar ısı ihtiyacına göre hangi devirde döneceklerine karar verirler ve gereksiz yere yüksek performansta çalışma- yarak enerji tüketimini azaltır- lar. Eski tip pompalarda sürekli aynı ya da yüksek devirlerde çalışma durumu olduğundan arıza olasılığı da artmaktadır. Fre- SERVIS & EĞITIM kans kontrollü pompalarda bu durum da ortadan kalkmış oldu. Teknoloji geliştikçe sistemdeki suyun dolaşımı da kolaylaşıyor. Borular üretilirken bütün planlar suyun daha rahat bir şekilde dolaştırılabilmesi üzerine yapı- lıyor. Boruların iç çapları ve sürtünme katsayılarında yapılan değişikler ile pompaların işi daha da kolaylaşıyor. Enerji verimliliği konusunun her geçen gün daha da fazla gündeme geldiği bu günlerde sirkülasyon pom- paları ile ilgili yapılan çalışmalar çok önemli bir hale geldi. Binalardaki enerji tüketimine baktığımızda sirkülasyon pompaları da pastadan payını alıyor. Bakalım ilerleyen zamanlarda ne gibi uygulamalar ortaya çıkacak. n