Doğalgaz Dergisi 242. Sayı |Enerji ve Çevre 185. Sayı (Kasım 2023)

55 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Kasım / 2023 lanmasının altı çiziliyor. Yabancı finans kuruluşları ve ihracat kredi ajansları- nın en çok dikkat ettikleri konuların başında sürdürülebilirlik geliyor. Bu kapsamda, projelerin kurulacağı alan- lar planlanırken enerji potansiyelinden önce çevresel (denizde mekansal plan- lama) ve sosyal etkilerinin kapsamlı şekilde düşünülmesi ve uluslararası çevresel ve sosyal standartlara uygun projeler geliştirilmesine özellikle dikkat edilmesi vurgulanıyor. Raporda, bölge ve teknolojiye özgü ihale yaklaşımının seçilmesinin öneminden bahsediliyor. Türkiye’nin denizlerindeki farklı coğrafi koşullar göz önüne alındığında, teknolojiye ve bölgeye özgü bir ihale yaklaşımının seçilmesi önemli. Bu tercih, farklı rüz- gar türbin teknolojilerine ve bölgelere uygun projelerin teşvik edilmesine yar- dımcı olabilir. Önemli bir başka öneri ise yerli aksam gereksinimleri. Türkiye’nin yerel endüstrilerini desteklemek amacıyla yerli aksam gereksinimlerinin belir- lenebileceği ancak bunun finansman maliyetini artıracağından yatırım tuta- rını yukarıya çekebileceği belirtiliyor. Halihazırda karasal rüzgar projelerin- deki başarı, deniz üstü projeleri için de umut vaat ediyor, fakat farklı teknoloji gereksinimleri ve yabancı yatırımcının Türkiye’ye çekilmesi kapsamında bu kriterin içeriği iyi analiz edilmeli. Yerli aksam zorunluluğu getirilmesi halinde, ilk aşamada zorunlu yerli aksam oranı, yatırımcıların ECA kredisi kullanabil- mesine olanak tanımalı ve ekipman üreticilerini Türkiye’ye çekebilmek için yeterli miktarda kapasite, önce- den belirlenen bir takvim kapsamında düzenli olarak tahsis edilmeli. Diğer öneriler ise şöyle: • Proje başvurularında teknik ve finansal yeterlilik kriterlerinin belir- lenmesi gerekir. • Şebekeye erişimin kamu tarafından sağlanması önemli, ancak teknik ve finansal yeterlilik kriterlerini sağla- mak koşuluyla yatırımcı tarafından da yapılabilir. • Hedeflenen deniz üstü rüzgar ener- jisi kapasitesi için bir ihale takvimi belirlenmeli. • Teklif süresi proje geliştiricilerin hazırlıklarını tamamlayabilmesi için yeterli olmalı. • Açık ihale yaklaşımı benimsenmeli. • Enerji Tedarik Anlaşması (ETA) RAPOR süresi uzun ve istikrarlı olmalı. • İhaleyi kazanan fiyat rekabetçi ortamda oluşmalı ve yatırımın hayata geçmesini önleyecek kur ve enflasyon risklerine karşı korun- malı. • İzin süreçleri netleştirilmeli ve izin sürelerinin kısaltılması için bir koordinasyon merkezi kurulmalı. • Cezai yaptırımlar dikkatli bir şekilde tasarlanmalı ve etkin bir şekilde uygulanmalı. n