Doğalgaz Dergisi 243. Sayı |Enerji ve Çevre 186. Sayı (Aralık 2023)

52 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Aralık / 2023 ÇEVIRI rekabet, dikey entegre imalatçıların karlarını azaltırken, entegre olmayan firmalar ise hep birlikte kâr elde etme mücadelesi veriyor. Artan talep seviye- lerine rağmen güneş enerjisi modülleri- nin fiyatları rekor düşük seviyelere ulaş- tığından, küçük üreticiler son derece zorlu koşullarla karşı karşıya kalıyor. Rüzgâr ve güneş enerjisi endüstri- lerinin karşı karşıya olduğu zorlukların bazıları esas olarak döngüsel veya geçici niteliktedir. Tedarik zincirlerindeki maliyet baskıları hafiflemeye başlıyor: Temel enerji teknolojilerinin fiyatları ya dengelendi ya da düşüş eğilimine devam etti. Projelerin karşılaştığı bazı sorunlar, örneğin AB Yeşil Anlaşma- sı'nın çeşitli yönleriyle veya ABD Enflasyon Azaltma Yasası örneğinde ayrıntılı vergi kredisi kılavuzunun nihai hale getirilmesiyle ilgili politika uygu- lamalarındaki gecikmelere atfedilebilir. Ancak yenilenebilir projelerin kar- şılaştığı son zorluklar, politika yapıcıla- rın ele alması gereken bazı daha geniş yapısal sorunları da ön plana çıkarıyor. Dört konu öne çıkıyor: • Esnek olmayan ihale tasarımları: Son yıllarda ihalelerdeki trend, yenilenebilir enerji kaynakları- nın düşük maliyetli, düşük faizli bir ortamda giderek daha düşük fiyatlar sunabilmesiydi. Bu durum hükümetler arasında açık artırma fiyatlarının yalnızca aşağıya doğru ilerleyeceği yönünde beklentilere yol açtı. Tedarik ve sözleşme şartları, değişen makroekonomik koşullara veya maliyet baskılarına uyum sağ- layacak kadar esnek değildi. • İzin ve bağlantı için uzun bekleme süreleri: Şebekelere bağlanmak ve gerekli izinleri almak için gereken uzun teslim süreleri mali baskıları artırdı. IEA'nın Elektrik Şebeke- leri ve Güvenli Enerji Geçişleri hakkındaki son raporunun açıkça ortaya koyduğu gibi, 1.500 GW'ı ileri aşamada olan en az 3.000 GW yenilenebilir enerji projesi şebeke bağlantısını bekliyor. Bu, 2022'de eklenen güneş PV ve rüzgar kapa- sitesinin beş katına eşdeğerdir. Bazı ülkelerde, erken aşama proje sözleş- meleri, izinler ve bağlantı güvence altına alınmadan önce yapılıyor ve bu da enerji üreticileri için nihai üretim maliyet tahminlerini zor- laştırıyor. • Temiz enerji üretiminde yüksek coğrafi konsantrasyon. IEA'nın Kasım 2023 güncellemesi, Temiz Enerji Üretimi Durumu'nda temiz teknolojiler için üretim kapasite- sinde devam eden genişlemeyi vurguluyor; bu, hızlı bir dağıtım için kritik bir etken olmuştur, ancak kara üstü rüzgar bileşenleri için duyurulan yeni tesislerin, iptal edilenlerden sadece biraz daha fazla olduğunu belirtiyor. Güncelleme, üretimde devam eden güçlü bir ülke bölgesel konsantrasyon dere- cesini vurguluyor: Çin'in rüzgar, piller ve özellikle güneş PV'nin anahtar bileşenleri dahil olmak üzere 2030'a kadar üretim kapasi- tesinin çoğunu oluşturmaya devam etmesi bekleniyor. Çin'in bu yılın sonuna kadar 900 GW'den fazla bir güneş PV modülü üretim kapasite- sine sahip olması bekleniyor, bu da 2023'te beklenen küresel güneş PV kapasitesi eklemelerini neredeyse üç