49 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Mayıs / 2024 MAKALE tım şebekesi vasıtası ile son kullanıcılara gidiş hattı üzerinden pompalanmaktadır. Her bir son kullanıcıda bulunan bina altı istasyonu bölgesel ısıtma dağıtım şebekesinden alınan ısıyı bina içi ısıtma sistemine aktarmaktadır. Bölgesel ısıtma gidiş hattından bina içi ısıtma sistemine aktarılan bu ısı ile konut ısıtması ve sıcak kullanım suyu temini gerçekleştirilir. Soğuyan ısıtıcı akışkan (sıcak su veya buhar) daha sonra tekrar merkezi ısı santraline bölgesel ısıtma sistemi dönüş hattı ile gönderilerek çevrim tamamlanmış olur. Her bir konutta ısının bireysel olarak üretilmesi yerine ısıyı merkezi olarak üretip bölgesel olarak dağıtmak verimlilik, ekonomi ve çevreye duyarlılık açısından birçok avantaj sağlamaktadır. Temel prensipte ısı son kullanıcılara sıcak su veya buhar vasıtası ile sağlandığı için ısı üretimi neredeyse her tür birincil enerji kaynaklarla sağlanabilmektedir. Yine bu prensibe bağlı olarak, aynı merkezi ısı dağıtım şebekesinden beslendikleri için, son kullanıcılar meskun binalar, ofis binaları ve sanayi siteleri olabilmektedir. BÖLGESEL ISITMANIN AVANTAJLARI Enerji Verimliliği: son kullanıcılara sağlanan ısının merkezi olarak üretilmesi ve bölgesel olarak dağıtılması, her bir konutta ısının bireysel olarak ayrı ayrı üretilip kullanılmasına kıyasla, daha verimli olmaktadır. Bölgesel ısıtma sistemlerinde tahsisli uzmanların kontrolünde ısının temin edilmesi ve dağıtılması ile sistem performansının en yüksek olduğu çalışma sürekli her koşul göz önünde bulundurularak sağlanmaktadır. Bölgesel ısı dağıtım şebekesinde yalıtımlı borular kullanılarak sistem ısı kayıpları en azda tutulmaktadır. Yakıt Esnekliği: Tekrar belirtmek gerekirse; bölgesel ısıtma sistemlerinin temel çalışma prensibi sıcak su veya buhar üretimi ve dağıtımına dayanmaktadır. Sıcak su veya buhar ısıtılacak bölgede yerel olarak elde hazır bulunan herhangi bir birincil enerji kaynağı kullanılarak kolayca temin edilebilir. Bu kaynaklar fosil yakıtlar olabildiği gibi yenilenebilir enerji kaynakları ve sanayi atık ısısı olabilir. Hatta, bölgenin yapısı göz önünde bulundurulduğunda yerel olarak mevcut elektrik üretim potansiyeli büyük çaplı ısı pompaları kullanılarak bölgenin ısı ihtiyacını karşılamada kullanılabilir. Ölçek Ekonomisi: Üretim ölçeğinin artması ile ortalama maliyetin düşmesi prensibine dayalı olarak ısının merkezi olarak müşterek bir şekilde üretimi ile birim enerji maliyetinin azalması kaçınılmaz bir sonuçtur. Tahsisli uzmanlar tarafından bütün sistemin enerji verimliliği için gösterilen ehemmiyetin sağladığı ekonomik faydaya ek olarak enerjinin merkezi bir tesiste toplu bir şekilde üretimi ile ayrıca ekonomik kazanım sağlanabilmektedir. Emisyon Önlemi: Fosil yakıt esaslı sistemler göz önünde bulundurulduğunda, ısı üretimi tek merkezde sağlandığı için emisyon kontrolü için gerekli önlemler bu merkezde tahsisli uzmanlar tarafından kolayca alınabilmektedir. Bireysel ısıtma söz konusu olduğunda her bir konutta ayrı ayrı ısı üretimi sağlandığı için her bir son kullanıcı sisteminde emisyon kontrolünün zorluğu açık bir gerçektir. Ayrıca, yakıt esnekliği avantajını hesaba katarak bölgesel ısıtma sistemleri kolayca yenilenebilir enerji kaynakları göz önünde bulundurularak tasarlanabilmektedir. Yakıt Çeşitliliği: Bir bölgesel ısıtma sisteminde ısı üretim merkezi tek bir kaynak olabildiği gibi birçok farklı karakteristikteki (farklı yakıta dayalı) ısı üretim tesisleri aynı bölgesel sistemine eş zamanlı olarak ısı sağlayabilmektedir. Bununla birlikte, teknolojideki gelişmeye bağlı olarak tek bir ısı üretim tesisi farklı fosil yakıtları kaynak kullanacak şekilde tasarlanabilmektedir. Enerji Arz Güvenliği: Bölgesel ısıtma sistemlerinde arz güvenliği kendisini birçok şekilde göstermektedir. Merkezi ısı üretim tesisinde ek olarak imdat ısıtıcılar ve de ısı depolama tankları gibi yedek sistemler göz önünde bulundurulmaktadır. Bu yedek sistemler arıza ve kesinti durumları gibi acil durumlarda devreye girerek ısı temininde sürekliliği sağlamaktadır. Ayrıca, bölgesel ısıtma sistemlerinde yakıt çeşitliliği imkânı bulundurulduğunda arz güvenliği kendisini ayrı bir şekilde göstermektedir. Tek bir kaynağa bağlı kalınmadığı için, değişen piyasa koşullarına bağlı fiyat dalgalanmaları ve yakıt kıtlığı gibi durumlarda gerçekleşebilecek aksaklık riski (yakıt çeşitliliği göz önünde bulundurularak) en aza indirilebilmektedir. Birleşik Isı ve Güç Sistemleri: Bölgesel ısıtma sistemleri söz konusu olduğunda kardeş teknoloji olan birleşik ısı ve güç sistemleri (kojenerasyon sistemleri) de önem arz etmektedir. Tek bir birincil enerji kaynağını kullanarak bu sistemler, sadece elektrik enerjisi değil, eş zamanlı olarak hem elektrik hem de ısıl enerji üretmektedir. Elektriğin ve ısının ayrı ayrı üretildiği duruma kıyasla her ikisinin aynı anda tek tesiste üretilmesi ile toplam enerji verimliliği kayda
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=